[CARITA PONDOK] RUSIAH

Ku : Asih Purwanti

            Kukupu konéng hiber ka tengah imah, ngurilingan aya sabaraha lilana. Kuring anu keur seurieus ngetik dina laptop ngarasa kaganggu ku aya kukupu éta. Kuring gancang mawa sapu nyéré jang ngagebah si kukupu. Tapi kukupu konéng éta kadon hiber ka dapur, teu kungsi lila kaluar tina jandéla dapur anu muka.

            “Assalamualaikum” teu kaur lila, sora lalaki kadéngé ti buruan imah.

            “Waalaikumsalam” bales kuring sabari mukakeun panto.

            “Logi!” pok kuring atoh, sabari nangkeup si tamu pageuh.

            “Panteusan wé euy kukupu konéng hiber titadi, ari pék téh aya tamu agung datang” cék kuring deui sabari nitah diuk ka si tamu anu singhoréng téh sobat kuring keur SMA.

            “Kumaha cageur Sép? Kamana waé atuh lamun réuni téh sok tara miluan waé, balaga ari geus jadi penulis terkenal mah euy, sibuk waé” cék Logi, kuring ngan saukur seuri konéng. Anu sabenerna mah alesan utama kuring tara datang tiap aya réuni SMA téh kulantaran éra, da pagawéan kuring béda jeung batur, sapopoé ngan ngagugulung karangan, bari jeung hasilna henteu tangtu. Da kana naon deui atuh pangabisa salian tinu kurung karang mah. Teu jiga babaturan anu geus jadi jelema. Kawas Logi ayeuna jadi bandar domba, Yuyus jadi pagawé negri, opik jadi pagawé bank, jénal jadi pangusaha travel.

            “Naha apal timana Gi, alamat imah urang nu anyar?” cék kuring bari ngasongkeun cai entéh ka manéhna.

            “Apan silaing téh geus jadi penulis buku ayeuna mah lin, buku-bukuna gé bést séller jaba. Enya apal tina naon deui atuh Sép, dina biodata penulis aya alamat silaing atuh” cék Logi. Kuring ngan saukur seuri jeung seuri. Kuring jeung Logi uplek ngobrolkeun jaman SMA. Sakapeung mah ngabarakatak seuseurian, nyeungseurikeun kalakuan jaman sakola baheula.

            “Sép, manéh inget kénéh ka si Ranti babaturan sakelas?” tanya Logi ujug-ujug, kuring mikir sajongjongan api-api néangan mémori ngeunaan ngaran Ranti padahal mah kuring apal yén Ranti éta anu dimaksud ku Logi.

            “Ranti anu cicingeun lain?” cék kuring. Logi unggeuk.

            “Karunya ayeuna mah Sép, Ranti téh siga anu kaganggu jiwana nepi ka dipasung sagala. Basa reuni kamari urang jeung barudak sakelas ngaralongok ka imahna” pok Logi deui sabari manéhna semu dareuda.

            “Naha kumaha caritana bisa kitu Gi?” tanya kuring deui. Logi gideug.

“Euweuh nu arapaleun Sép, cék indungna mah Ranti kituna téh saeunggeus lulus sakola. Meureun gara-gara ditinggalkeun ku manéh Sép, jadi wé kitu hahaha” pok Logi deui sabari seuri. Kuring ngarenjat reuwas, inget jaman sakola kuring pernah deukeut jeung Ranti.

Basa jaman sakola mah kuring katelahna Don Juan si playboy cap jempol téa. Baheula mah bangga wé disebut playboy ogé, asa meunang penghargaan wé. Enya atuh saluyu jeung panampilan kuring anu pangkasépna di sakola. Awak jangkung, pakulitan bodas siga bulé da kuring mah nyaan-nyaan belésteran Sunda-Walanda téh da aki kuring urang Walanda asli. Lamun disidik-sidik mah beungeut kuring téh teu jauh beda jeung aktor Adipati Dolken mah. Ngan hanjakalna nasibna nu matak ngabédakeun téh, mesing kuring belésteran ogé anggeur hirup mah basajan da lain budak beunghar.

Mimitina mah hésé ngadeukeutan Ranti téh kusabab manéhna rada cuék jelemana. Teu cara Érni, Nia, Fébi, Susan jeung loba deui awéwé nu kungsi dideukeutan ku kuring babari ditaklukkeunna. Ranti mah béda, hésé ditaklukkeun. Tapi émang dasarna kuring mah anti ditolak ku awéwé jadi nepi kamana waé ogé ku kuring diudag. Kuring néangan karesepna anu saenyana resep kana puisi. Kuring nyieunan puisi anu jadi dahareun kuring sapopoé. Anu tungtungna manéhna jadi deukeut jeung kuring, tuluy daékkeun jadi bébéné kuring. Tapi saenggeus lulus SMA mah kuring putus jeung manéhna. Terahir papanggih jeung manéhna téh basa keur perpisahan sakola, tuluy les wé acan papanggih deui nepi ka kiwari da tiheula teh kuring neruskeun kuliah ka Yogya. Kuring kapikiran omongan Logi, enya kitu si Ranti jadi kurang saeundan gara-gara kuring? gerentes haté.

            Teu kungsi lila Logi amitan rék balik, saenggeus ku kuring di pénta pin bb nu manéhna jeung nu babaturan séjén sakalian jeung alamat imahna Ranti. Sugan isuk pagéto kuring ngalongok Ranti.

            “Geura kawin manéh téh Sép, mani embung pangsiun tina predikat playboy cap jempol téh. Kaéléhkeun ku kuring yeuh, budak geus rék dua deui!” pok Logi sabari neunggeul leungeun kuring laun. Kuring ngan saukur seuri.

            Dua poé tiharita, kuring ngahaja néangan imah Ranti, panasaran yén bener henteuna anu dicaritakeun ku Logi téa. Jalanan ka imah Ranti nanjak, sapaparat jalan dipinuhan ku tatangkalan, pasawahan jeung pakebonan mesing ancal-ancalan gé, endah wé. Motor rada dilaunkeun da sabari nempo pamandangan lembur anu seger kénéh.

            Kuring eureun di hiji imah leutik, warna imahna geus teu mangrupa. “Punten” sada kuring rada tarik. Kaciri tina jandéla wanoja tengah tuwuh lulumpatan moro panto, meureun indungna. “Mangga” walerna sabari mukakeun panto. “Dupi ieu bumina Ranti?” tanya kuring, si ibu éta semu rada sieun. “Muhun, dupi Ujang sahanya?” tanya si ibu rada curiga. “Abdi Asép, réréncangan Ranti basa SMA” waler kuring, kuring dititah asup ka jero imah, si ibu tengah tuwuh éta nitah kuring nuturkeun manéhna nepi ka tukang. Di hiji rohangan anu poék, katempo hiji awéwé nu teu mangrupa panampilanana. Beungeutna katutupan ku buuk anu panjang tur rada gimbal, siga nu teu manggih sampo. Dasterna kuleuheu, leungeunna duanana ditalian, sukuna ditindihan ku kai anu aya rantéan.

            “Ranti” cék kuring semu dareuda. Ranti tanggah ngadéngé sora kuring. Beungeut Ranti anu baheula geulis kacida nepi ka kuring ngungudag manéhna, kiwari mah teu kaciri sari-sari kageulisanana acan iwal ti halisna hungkul lir sireum hideung ngabaris anu angger matak kuring baheula kataji. Awakna begung, matana cekung siga nahan kanyeri anu teu wasa dikedalkeun. Kuring ngadeukeutan manéhna. Dina jero panon Ranti katempo aya nu ngeuyeumbeung basa paamprok panon jeung kuring. Kuring teu nyadar cimataan.

            “Kunaon Ranti beut ditalian siga kieu Bu?” cék kuring semu ambek ka indungna.

            “Kapaksa Sép, kumargi Rantina sieun kabur, kantos basa sasih kamari gé Ranti kabur aya ka dua dintenna, untung kaburna ka tilas sakola SMAna janten kapendakkeun ku guru-guru SMA anu uninga kénéh ka anjeunna. Saleresna Ema gé henteu téga Sép, tapi da kedah kumaha deui” waler indungna dareuda.

            “Ayeuna mah ulah ditalian siga kieu deui Bu” pok kuring sabari ngaleupaskeun tali jeung alat pasung éta. Katempo dina biwir Ranti anu bareulah alatan gararing aya seuri saulas, sabari panonna nu cureuleuk teu weléh leupas ti kuring. Ku kuring Ranti didiukkeun dina korsi panjang, kuring nyokot cai dina batok nu tuluy diinumkeun ka Ranti. Ranti nginum ngagelekgek, kadéngé sora ‘ah’ na bangun nu ni’mat, siga nu kakara manggih cai. Indungna semu héraneun nempo Ranti lindeuk ka kuring.

            “Biasana mah ku Ema dipasihan cai gé kadon dialungkeun, ieu ku Asép geuning kersaeun” pok indungna, kuring henteu ngawaler ngan saukur bisa nyusut cimata anu teu weléh murubut kana pipi. Enya kuring ngaku, Ranti téh matak kieu gara-gara kuring. Hiji rusiah anu euweuh nu arapaleun, anging Gusti Alloh anu uninga. Kuring peureum sajongjongan muka mémori tujuh taun ka tukang, basa kuring jeung Ranti patali asih keur SMA. Kuring jeung Ranti bobogohan nepi ka ngalakukeun anu dilarang ku agama. Nepi Ranti kareuneuhna, kuring tiheula bingung jaba sabulan deui rék nyanghareupan ujian nasional. Kapaksa kuring nitah Ranti ngagugurkeun éta jabang orok anu dikandung ku manéhna. Asalna mah Ranti teu satuju tapi kuring ngancam manéhna, lamun manéhna teu daék ngagugurkeun kuring moal daék ngawin manéhna. Enya Ranti daékkeun ari diancam kitu mah nepi ka bérésna ujian jeung kelulusan. Euweuh sahijieun babaturan, guru jeung kolot kuring anu arapaleun laku kuring ka manéhna. Basa kolot kuring nitah kuliah ka Yogya, kuring daék tapi kuring ngahaja teu ngabéjaan Ranti. Harita pas perpisahan sakola, kuring kadon mutuskeun manéhna alesanna mah kuring boga deui kabogoh.  Harita Ranti ceurik balilihan sabari nyenyekel leungeun kuring pageuh jeung méménta kuring sina ulah mutuskeun manéhna. Tapi dasar haté kuring geus poék, teu inget kana jangji anu dikedalkeun ka manéhna tiheula. Harita kuring ngepiskeun leungeunna nepi ka manéhna tijengkang ka tukang.

“Aa téga ninggalkeun abdi dugi ka kieuna?” cék Ranti sabari murubut cimata.

“Aa gaduh hak milih, ayeuna mah ulah ngaganggu A deui!” pok kuring sabari ninggalkeun Ranti anu kanyenyerian. Kuring nutup beungeut, asa éra ku kalakuan sorangan, teu tanggung jawab geuning kuring téh.

            Kuring sungkem ménta dihampura ka indungna Ranti sabari ngedalkeun musabab budak awéwé hiji-hijina nepi ka kieuna gara-gara kuring ninggalkeun manéhna. Kuring jangji rék ngajadikeun Ranti pamajikan kuring, rék nebus kasalahan kuring nu tiheula. Indungna Ranti nyusutan cisocana anu paribut murubut kana pipina nu karijut. Rét ka Ranti anu nyekelan leungeun kuring pageuh, sieun kuring ninggalkeun manéhna deui. Teu, moal-moal deui kuring ninggalkeun anjeun Ranti.

Tasikmalaya, 8 Februari 2017